Εκκλησίες: Αττική: Γλυφάδα: Κωνσταντίνου και Ελένης

Ο Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη Γλυφάδα διαμορφώθηκε μέσα σε μια πορεία που ξεκινά από τη δεκαετία του 1930, όταν η περιοχή άρχισε να αποκτά μόνιμο πληθυσμό και να οργανώνει τον αστικό της χαρακτήρα. Η θεμελίωση το 1934 βασίστηκε σε οικόπεδα που προσφέρθηκαν από κατοίκους, γεγονός που δείχνει ότι ο ναός δεν ήταν μια κρατική ή τυπική εκκλησιαστική πρωτοβουλία αλλά προϊόν ανάγκης και συλλογικής πρόθεσης. Το προϋπάρχον μικρό εκκλησάκι μέσα σε πευκόφυτη έκταση, το οποίο καταστράφηκε το 1942 από βόμβα κατά τη διάρκεια της Κατοχής, δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερη πίεση για την ανέγερση ενός μεγαλύτερου, ανθεκτικού και λειτουργικού οικοδομήματος. Με τον σχεδιασμό του αρχιτέκτονα Γεωργίου Δραγαζίκη, ο ναός ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε το 1945, έχοντας ήδη εγκαθιδρύσει έναν τύπο που συνέδεε το νέο αστικό προφίλ της Γλυφάδας με τη βυζαντινή παράδοση.

Η αρχιτεκτονική του ναού είναι ιδιαίτερη για τα δεδομένα της εποχής, καθώς στηρίζεται σε κυκλική κάτοψη με μεγάλο κεντρικό τρούλο, πλαισιωμένο από τέσσερις μικρότερους που οργανώνουν τον όγκο χωρίς να τον βαραίνουν. Ο κεντρικός τρούλος διαμορφώθηκε με πολλαπλές κατακόρυφες τομές, ώστε να εισέρχεται διάχυτο φυσικό φως στο εσωτερικό, ενώ η σχέση μεταξύ του κυκλικού πυρήνα και των περιμετρικών χώρων δημιουργεί μια καθαρή γεωμετρία που υποστηρίζει την ακουστική και τη συμμετρία του συνόλου. Η λιθοδομή και οι οριζόντιες ζώνες ενίσχυσης γύρω από τους τρούλους δίνουν στατικό βάρος, ενώ τα μεγάλα ανοίγματα και τα τόξα του εξωτερικού περιγράμματος επιτρέπουν στον ναό να μην εμφανίζεται ως συμπαγής μάζα αλλά ως δομή που αναπνέει και συνομιλεί με τον υπαίθριο χώρο.

Με την πάροδο δεκαετιών, η φυσική φθορά και η ανάγκη ανανέωσης οδήγησαν σε εκτεταμένες εργασίες ενίσχυσης και ανακαίνισης, περίπου την περίοδο 2006–2010. Στο πλαίσιο αυτό εφαρμόστηκαν σύγχρονες τεχνικές, όπως η ενίσχυση της στατικής ικανότητας με ανθρακονήματα, ενώ η μελέτη του φέροντος οργανισμού εκπονήθηκε από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Σπυράκο. Η εσωτερική επιφάνεια αναδιαμορφώθηκε με μεγάλης κλίμακας ψηφιδωτά του Βλάση Τσοτσώνη, τα οποία όχι μόνο αντικατέστησαν τις αγιογραφίες αλλά και ενοποίησαν το εσωτερικό με έναν πιο στιβαρό και μόνιμο τρόπο, δίνοντας στον χώρο φωτεινότητα, αντοχή και καθαρό αισθητικό προσανατολισμό. Η συμβολή του Θανάση Μαρτίνου και του ιδρύματος της οικογένειάς του υπήρξε καθοριστική ώστε να υλοποιηθούν αυτές οι παρεμβάσεις με συνέπεια και τεχνική πληρότητα, ενώ η ανάπλαση του προαύλιου χώρου που ολοκληρώθηκε το 2018 ενίσχυσε τη σύνδεση ανάμεσα στον ναό και τον αστικό ιστό, αναδεικνύοντας τη σχέση μεταξύ αρχιτεκτονικής μάζας, φωτός, κυκλοφορίας και δημόσιου χώρου.

Με αυτόν τον τρόπο, ο ναός εξελίχθηκε σε ένα κτήριο που διατηρεί τη βυζαντινή του έμπνευση αλλά ενσωματώνει σύγχρονες τεχνικές, δημιουργώντας μια ενιαία ιστορία όπου η αρχική κατασκευή και οι μεταγενέστερες ανασχηματίσεις συνθέτουν ένα συνεχές αρχιτεκτονικό αφήγημα, βαθιά συνδεδεμένο με την ανάπτυξη και την ταυτότητα της Γλυφάδας.