Το Πατάρι του Μύλου, Διονύσης Τσάσης- Σχέδια, Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα, Βόλος, Μαγνησία

TO ΠΑΤΑΡΙ ΤΟΥ ΜΥΛΟΥ

Στο εργοστάσιο Τσαλαπάτα εφαρμόστηκε η τυπική διάταξη των μηχανημάτων στις βιομηχανικές πλινθοκεραμοποιίες, η οποία προέβλεπε την τοποθέτηση του μύλου αργίλου ψηλά, πάνω από τις πρέσες τούβλων.

Το Αργιλόχωμα για την τροφοδοσία του μεταφέρονταν σε βαγονέτα. Τα Βαγονέτα κινούνταν στις γραμμές του κεκλιμένου επίπεδου (ράμπα) και ανέβαιναν μέχρι το πάτωμα του παταριού πάνω από το μύλο, δεμένα με το συρματόσχοινο του μηχανικού βαρούλκου.

Αφού το γεμάτο βαγονέτο είχε ολοκληρώσει την ανηφορική διαδρομή, ένας εργάτης το αποσυνέδεε από το βαρούλκο (Σχέδιο: 01) και άδειαζε το χώμα, με ανατροπή του κάδου, στη χοάνη του δαπέδου (Σχέδιο: 02) απ’ όπου ένας τροφοδότης έστελνε το χώμα στο μύλο για να «ζυμωθεί» με το νερό.

Το νερό αποθηκεύονταν στην τσιμεντένια δεξαμενή, που βρίσκεται επίσης στο πατάρι του μύλου. Η προσθήκη νερού γίνονταν από χειριστή με μεγάλη εμπειρία, ο οποίος για να βρίσκεται δίπλα στο μύλο, έπρεπε να κατέβει από την καταπακτή που ανοίγονταν δίπλα στη χοάνη (Σχέδιο: 03), (Σχέδιο: 04).

Για τη σωστή ποσότητα τη υγρασίας που είχε π «ζυμωμένος» πηλός γίνονταν συνεννόηση με το χειριστή της πρέσας από κάτω, χρησιμοποιώντας συνθηματικά ηχητικά σήματα (κτύπημα μια φορά = «πρόσθεσε νερό», δύο φορές - «κόψε νερό»), ανάλογα αν ο πηλός ήταν πολύ σκληρός ή πολύ μαλακός.

Με την έναρξη της λειτουργίας των νέων τριβείων (μετά το 1960) το χώμα μεταφέρονταν πάνω στο μύλο με μεταφορική ταινία, που ακολουθούσε την κλίση της ράμπας. Όταν έφτανε επάνω, η ταινία άδειαζε επίσης στη χοάνη του τροφοδότη.  

Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα
Βόλος, Μαγνησία