Ο Φωτισμός στον κινηματογράφο

Ο σωστός φωτισμός μιας κινηματογραφικής σκηνής σε μια ταινία είναι τόσο καθοριστικός όσο και η ίδια η σκηνή. Ουσιαστικά, ο φωτισμός θα θεμελιώσει το νόημα κάθε σκηνής, θα το  κάνει συνεπές με το στυλ και το περιεχόμενο της ταινίας και θα εντείνει τη συναισθηματική φόρτιση του θεατή, επομένως και το ενδιαφέρον του.

Ο φωτισμός της σκηνής είναι υπεύθυνος επίσης για την υλοποίηση του σχεδιασμού που έχει γίνει από τον σκηνοθέτη και τον διευθυντή φωτογραφίας, ένας σχεδιασμός που αποσκοπεί στο να οδηγήσει τα μάτια του θεατή στο σημείο ενδιαφέροντος, να παρουσιάσει το χώρο του δράματος και να εμφανίσει στοιχεία και πρόσωπα του έργου με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρεί συνεχώς την κινηματογραφική εκκρεμότητα, το σασπένς. 

Τα χρώματα, ο κορεσμός τους, η αντίθεση, η ένταση, η διόρθωση των σκιών στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών και στο χώρο, η σκόπιμη απόκρυψη στοιχείων της σκηνής, είναι μερικά από τα βασικά σημεία που θα πρέπει να ελεγχθούν πριν η κάμερα αρχίσει να γράφει.

Καθώς κινούνται οι πρωταγωνιστές στο χώρο, εσωτερικό ή εξωτερικό οι φωτιστικές ανάγκες αλλάζουν. Ο πρωταγωνιστής πλησιάζει μια παραλία την ώρα που ο ήλιος δύει, μπαίνει σε μια σκοτεινή καλύβα και ανάβει το φακό του, σε έναν καθρέφτη βλέπει ξαφνικά το είδωλο του και μια φευγαλέα σκιά που δείχνει ότι κάποιος ή κάτι βρίσκεται στον ίδιο χώρο. Όλα αυτά τα πλάνα θα πρέπει να φωτιστούν με διαφορετικό τρόπο και μέσα ώστε το φως να είναι συνεπές ως προς τη δράση και όλα να φαίνονται ρεαλιστικά. 

Ο φωτισμός αναδεικνύει επίσης το κινηματογραφικό στυλ κάθε σκηνοθέτη. Ο τρόπος που βλέπει μια εικόνα μας μεταδίδεται ανάλογα με τον τρόπο που την έχει φωτίσει. Ο τρόπος χειρισμού του φωτός είναι άμεσα εξαρτώμενος από τη ματιά του σκηνοθέτη και το θέμα της. Αν η ταινία είναι κωμωδία ο φωτισμός θα είναι έντονος και τα χρώματα φωτεινά. Αν η ταινία είναι δράμα το φως θα είναι λιγότερο έντονο και αν είναι θρίλερ, οι εντονες αντιθέσεις του φωτός και των σκιών θα βοηθήσουν στην αύξηση της ανησυχίας για την έκβαση του αποτελέσματος

Από όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι ο κινηματογραφικός φωτισμός έχει ανάγκη μεγάλης τεχνικής  υποστήριξης και μεγάλης εμπειρίας τόσο από τον διευθυντή φωτογραφίας όσο και για τον υπεύθυνο ηλεκτρολόγο που αναλαμβάνει την υλοποίηση του φωτιστικού σχεδίου για κάθε πλάνο της ταινίας. Στο χόλυγουντ αυτή η ειδικότητα ονομάζεται Gaffer και θεωρείται κρίσιμη για την πορεία των γυρισμάτων αφού οι κακές επιλογές οδηγούν σε καθυστερήσεις και τελικά σε μεγαλύτερο κινηματογραφικό κόστος που σε μεγάλες ταινίες γίνεται αστρονομικό. 

Όλες σχεδόν οι σχολές κινηματογράφου έχουν μαθήματα που αφορούν το φωτισμό της εικόνας και τη χρήση του φωτός σαν καλλιτεχνικό εργαλείο. Πολλές από αυτές έχουν επίσης ιδιαίτερα σεμινάρια επιμόρφωσης τόσο για τις νέες τεχνικές όσο και για τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις που αφορούν στο φωτισμό, αναγνωρίζοντας τη σημασία του στην κινηματογραφική παραγωγή.