Κογιανισκάτσι, (Koyaanisqatsi)

Η πρώτη προβολή της ταινίας έγινε στο όχι και τόσο μακρινό 1982. To έργο του σκηνοθέτη Godfrey Reggio και του συνθέτη Philip Glass είναι μια πειραματική ταινία χωρίς ηθοποιούς και διαλόγους και χωρίς αφηγητή. Στην ουσία είναι μια συρραφή πλάνων (μοντάζ) κινούμενων εικόνων με την υπόκρουση μουσικής. 

Δεν μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι Reggio ήταν εφευρέτης αυτού του κινηματογράφου, είναι όμως ένας από τους πρωτοπόρους και η δουλειά του είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένη.

Το θέμα του Κογιανισκάτσι που σήμερα, και όχι άδικα, θεωρείται cult, αναδεικνύει την επιλογή του ανθρώπου να ζει σε ένα τεχνικό περιβάλλον και όχι στην μητέρα φύση. Αυτή είναι η ιδέα που αναπτύσει η ταινία μια σύγκρουση της Αστικής ζωής και της τεχνολογίας  με το περιβάλλον.

Ο άνθρωπος δημιουργεί τεχνολογία χρησιμοποιώντας τη φύση σαν μια αποθήκη με πόρους εξαντλώντας  την με μεγάλη ταχύτητα και χωρίς δεύτερη σκέψη. Μοιάζει σαν να ζει για την τεχνολογία και όχι να την χρησιμοποιεί. Αυτός ο τρόπος ζωής παρουσιάζεται μέσα από τις αριστουργηματικές εικόνες και το σφυροκόπημα της μουσικής στην ταινία. Ποιά θέση θα πάρει ο θεατής στις εικόνες που καθρεφτίζουν αυτόν τον τρόπο ζωής; Αυτό εξαρτάται. Εξαρτάται από το πως το βιώνει ο καθένας μας. Αυτή είναι η αλήθεια και αυτή την αλήθεια πραγματεύεται επίσης ο σκηνοθέτης. Το θέμα  είναι ορατό αλλά η θέση που θα πάρει κάθε θεατής  εξαρτάται από αυτό που θα βιώσει την στιγμή της θέασης. Αυτή είναι και μια θεμελιώδης αρχή της τέχνης: η εμπειρία που προκύπτει από τη θέαση του έργου καταδεικνύει τη σημασία του και όχι το ίδιο το έργο.

Ο θεατής είναι αυτός που θα αποφασίσει αν το Μανχάταν είναι πιο όμορφο από το Γκράν Κάνιον ή αν η ταχύτητα στους δρόμους της πόλης του φέρνουν ζάλη ή ευφορία. Είναι ο θεατής αυτός που τελικά θα αποφασίσει πως θα ζήσει. 

Ο σκηνοθέτης προβάλλει εικόνες που η αντίθεση, η ταχύτητα και  η ομορφια τους σοκάρουν τον θεατή.  Ειδικά η ομορφιά των εικόνων έχει διπλή και καθοριστική σημασία: από την μια οι όμορφες εικόνες γίνονται ένα πάτωμα που καταρρέει για να νιώσει ο θεατής την πιθανή καταστροφή της ζωής του σαν επιπτωση των επιλογών του και από την άλλη, του δημιουργεί ένα πρότυπο για σύγκριση. Για παράδειγμα, η ομορφιά της φύσης που ενδεχομενως να μην έχει θαυμάσει ποτέ, αφού το μόνο που βλέπει είναι το αστικό περιβάλλον της γειτονιάς ή της πόλης του. Και όταν δεν μπορείς να δεις κάτι άλλο, θεωρείς σχεδόν από ανάγκη όμορφο, αυτό που έχεις μπροστά στα μάτια σου. 

Η ταινία δημιουργήθηκε μέσα σε επτά χρόνια, από το 1975 ως και το 1982 και είναι η  πρώτη του σκηνοθέτη. Δύο χαρακτηριστικά μας κάνουν να συμπεράνουμε ότι η επιλογή κάθε πλάνου ήταν η καλύτερη δυνατή. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που κάνει το κοινό να αντιδρά συναισθηματικά με ένταση και να βρίσκει σε όλους τους χώρους και στα δρώμενα πρόσωπα για να ταυτιστεί μαζί τους. 

Θα έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσετε στο YouTube το Κογιανισκατσι που στη  διάλεκτο των ινδιάνων Hopi σημαίνει: “Ζωή χωρίς Ισορροπία”. Αν το επιχειρήσετε είναι πιθανό να ενημερωθείτε για τις επόμενες ταινίες δυο της σειράς ΣΚΑΤΣΙ αλλά και για το ευρύτερο εργο του Godfrey Regio και το Philip Glass.